Ksiazka jest rodzajem sagi rodzinnej, umiejscowionej glównie w rodzinnych okolicach autora, jego rodziców i dziadków, poczynajac od konca XIX wieku, ale przenosi tez czytelnika do carskiej armii i przedwojennego Petersburga. Nastepnie na linie frontu i do okopów pierwszej wojny swiatowej. Dowiadujemy sie tez, w jaki sposób przynajmniej niektórzy zolnierze rosyjskiej armii trafiaja do austriackiej niewoli, jakie warunki tam im przygotowano.
Zapoznajac sie z krótkim opisem okresu miedzywojennego mozna wyciagnac wniosek, ze mieszkancy terenów nadgranicznych zyli w ciaglych strachu przed zagrozeniem ze strony bylego Zwiazku Radzieckiego, ale z nadzieja, ze z roku na rok beda coraz szczesliwsi.
Okres wojny, to okres, w którym do wspomnien wynikajacych z opowiesci starszego pokolenia, dolaczaja wlasne wspomnienia autora. Autor bezposrednio nie widzi dzialan wojennych, nie widzi strzelajacych zolnierzy, ale uczucie strachu, zagrozenia zycia i bezradnosc rodziców w warunkach nadciagajacej jakiejs strasznej sily promieniuje z kazdej strony ksiazki z tego okresu.
Dosc szczególowo przedstawiony jest okres po ponownym wkroczeniu Armii Czerwonej na tereny bylych Kresów Wschodnich. Tu mozemy zapoznac sie z NKWD i wywózkami rodzin Polskich na Syberie. Przymusowa kolektywizacje, zmuszaniem do pracy bez wynagrodzenia nie tylko osób doroslych, ale i mlodziezy szkolnej. Ujrzymy bezsens systemu tzw. „gospodarki uspolecznionej” nie z pozycji naukowej, a zwyklego mieszkanca wsi. Dowiemy sie w jakich warunkach i jakimi metodami zdobywano bochenek chleba, który stal sie prawdziwym rarytasem.
Bedziemy mogli tez wyciagnac byc moze zadziwiajacy wniosek, ze tak trudne warunki nie mialy wiekszego wplywu na samopoczucie mlodziezy, bez wzgledu na narodowosc, ze podrostki w wieku kilkunastu lat maja calkiem inna ocene rzeczywistosci, niz osoby dorosli i potrafia sie cieszyc z najbardziej blahych powodów.
Opowiesc konczy sie w momencie, kiedy dlugi pociag skladajacy sie z wagonów towarowych, zwanych powszechnie wagonami bydlecymi, przekracza granice na Bugu i do pociagu podchodzi polska zaloga, a stojacy w drzwiach wagonu polscy uchodzcy po raz pierwszy slysza slowa polskie i po raz ostatni rosyjskie.
Decyzja o wyjezdzie nie byla latwa i byc moze daje odpowiedz, dlaczego tak wiele rodzin polskich nie skorzystalo z mozliwosci opuszczenia terenów, które znalazly sie w granicach Bialorusi i Litwy i nie wyjechalo do Polski w nowych granicach.
Warto jeszcze dodac, ze zadne streszczenie nie zastapi przyjemnosci bezposredniego czytania.
